Przykład 1

Sprzedajemy produkt:
PRODUKT 1, o cenie netto = 1.71, podatku VAT 7%, w ilości 465,
Chcemy obliczyć wartość brutto tego produktu.
W tym wypadku podatek VAT jest narzutem, który może zostać uwzględniony w wartości na dwa sposoby:

• Pierwszy sposób: obliczamy wartość netto (4) jako iloczyn ilości i ceny netto i zaokrąglamy do 2 miejsc po przecinku, następnie od tej wartości obliczamy podatek VAT, który również zaokrąglamy do 2 miejsc po przecinku, wartość netto sumujemy z podatkiem i otrzymujemy wartość brutto.

• Drugi sposób: obliczamy cenę brutto produktu jako sumę ceny netto i VAT-u obliczonego od tej ceny (cena brutto = cena netto + cena netto*StVat) i zaokrąglamy do 2 miejsc po przecinku, następnie obliczamy wartość brutto, którą również zaokrąglamy do 2 miejsc po przecinku.

Jak widać wartość brutto wyliczona w ten sposób różni się od wartości brutto wyliczonej pierwszym sposobem. Różnica ta wynika z zaokrąglenia w górę ceny brutto do dwóch miejsc po przecinku.
Na poniższym przykładzie również widać wpływ zaokrągleń na wynik końcowy obliczeń.

Przykład 2

Kupiliśmy 583 szt. towaru za 23.567,80 zł z uwzględnieniem wszystkich kosztów. Obliczyliśmy, że cena jednej sztuki to 23.567,80/583 = 40,42509288... Wartość tę zaokrągliliśmy do dwóch miejsc po przecinku otrzymując 40,43 zł. Jeśli pomnożymy tę wartość przez zakupioną ilość, to otrzymamy liczbę różną od pierwotnej (40,43*583 = 23.570,.69 zł).

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku NORMY. Nie dość, że użytkownik ma możliwość określenia różnych sposobów obliczania narzutów, to również może wydrukować je w różnej postaci. I tu powstaje nieporozumienie, które postaramy się wyjaśnić.

Z punktu widzenia otrzymywanych wydruków niezmierne istotne jest, jak zostaną wybrane opcje obliczania narzutów. Dotyczy to kosztorysów sporządzanych metodą szczegółową – w kosztorysach liczonych metodą uproszczoną i w kosztorysach inwestorskich problem ten nie występuje.

Należy też zaznaczyć, że sposób obliczania narzutów powinniśmy wybierać w zależności od tego w jakiej postaci kosztorys ma być przedstawiony klientowi.

Weźmy przykładowy kosztorys, składający się tylko z dwóch działów, z dwiema pozycjami w pierwszym dziale i jedną pozycją w drugim dziale. Dla uproszczenia dla kosztorysu zdefiniowany jest tylko jeden narzut, a mianowicie zysk, w wysokości 20%. Zysk jest liczony od robocizny, materiałów i sprzętu.

Opcje obliczania narzutów wybieramy na karcie ‘Liczenie narzutów’ po wybraniu polecenia Opcje | Kosztorysu.

W grupie "Narzuty liczone:" zaznaczamy opcję "działami".

Rys. 1. Widok kosztorys, gdy narzuty są liczone działami.
 

Rys. 2. Widok pozycji, gdy narzuty są liczone działami.
 

Obliczanie ceny jednostkowej i wartości pozycji
Cena jednostkowa pozycji powstaje w sposób następujący: obliczana jest wartość kosztów bezpośrednich R, M i S w pozycji, następnie od tego obliczany jest zysk. Zysk jest dodawany do kosztów bezpośrednich, w wyniku czego zostanie obliczona wartość z narzutami w każdej grupie RMS. Zsumowane wartości R, M i S dadzą w wyniku wartość pozycji. Koszt jednostkowy pozycji jest równy ilorazowi wartości pozycji i obmiaru.

Tworzenie wartości kosztorysu
Wartość całego kosztorysu powstaje w sposób następujący: dla każdego działu obliczane są wartości kosztów bezpośrednich w grupach R, M i S. Następnie dla każdego działu w każdej grupie R, M i S obliczany jest zysk. Zysk dodawany jest do kosztów bezpośrednich, z czego powstaje sumaryczna wartość R, M, S dla każdego działu.

Wydruk kosztorysu ofertowego

Rys. 3. Kosztorys ofertowy. Widać, że ( ilość * cena) nie jest równa wartości
pozycji, a suma wartości wszystkich pozycji nie jest równa wartości kosztorysu.
 

Jeśli teraz wydrukujemy kosztorys ofertowy, program postąpi w sposób następujący: dla każdej pozycji do rubryki ilość wstawi obmiar, do rubryki cena wstawi cenę jednostkową, zaś do rubryki wyliczoną wartość pozycji. Na przykład dla pozycji 1 będą to odpowiednio: obmiar – 465, cena – 42,94, wartość pozycji – 19.968,02. Z powodów, które zostały wcześniej opisane, przemnożenie ilości przez cenę nie daje liczby znajdującej się w kolumnie wartość (ponieważ 465*42.94 = 19.967,1) (rys.3).
Zauważmy również, że wartość kosztorysu nie jest równa sumie wartości wszystkich pozycji (ponieważ wartość kosztorysu jest sumą wartości działów, a nie pozycji), a suma wartości pozycji w dziale nie będzie równa wartości działu.

W grupie "Narzuty liczone:" zaznaczamy opcję "dla całości".

Obliczanie ceny jednostkowej i wartości pozycji:
Cena jednostkowa pozycji powstaje w taki sam sposób jak w poprzednim przypadku.

Tworzenie wartości kosztorysu:
Wartość całego kosztorysu powstaje w sposób następujący: obliczane są wartości kosztów bezpośrednich w grupach R, M i S dla całego kosztorysu. Następnie obliczany jest zysk od każdej grupy RMS. Zysk dodawany jest do kosztów bezpośrednich. Wartość kosztorysu powstaje ze zsumowania wartości grup R, M i S.

Wydruk kosztorysu ofertowego
W kosztorysie ofertowym tak jak poprzednio (ilość*cena) może nie być równa wydrukowanej wartości pozycji.
Suma podsumowań działów i pozycji zwykle nie jest równa wartości kosztorysu.

Rys. 4. Kosztorys ofertowy, gdy zaznaczono opcję liczenia narzutów dla całości kosztorysu.
Przypadkowo wartość kosztorysu i wartość działów jest taka sama jak na rys. 3.
 

W grupie "Narzuty liczone:" zaznaczamy opcję "pozycjami", czyścimy opcję "dla kosztów jednostkowych".

Obliczanie ceny jednostkowej i wartości pozycji:
Cena jednostkowa pozycji i jej wartość powstaje w taki sam sposób jak w dwóch poprzednich przypadkach.

Tworzenie wartości kosztorysu:
Wartość całego kosztorysu powstaje ze zsumowania wartości wszystkich pozycji w kosztorysie, natomiast wartości działów – ze sumowania wartości wszystkich pozycji należących do danego działu.

Wydruk kosztorysu ofertowego

Rys. 5. Kosztorys ofertowy, gdy zaznaczono opcję liczenia narzutów pozycjami.
 

W kosztorysie ofertowym tak jak poprzednio (ilość*cena) może nie być równa wydrukowanej wartości pozycji.
Wartość kosztorysu jest równa sumie wartości wszystkich pozycji, a wartość działu jest równa sumie pozycji w danym dziale.

W grupie "Narzuty liczone:" zaznaczamy opcję "pozycjami", zaznaczamy też opcję "dla kosztów jednostkowych".

Rys. 6. Widok pozycji, gdy narzuty są liczone pozycjami od kosztów jednostkowych.
 

Obliczanie ceny jednostkowej i wartości pozycji:
Wartość pozycji powstaje w następujący sposób: dla każdej grupy RMS-ów występujących w pozycji zostanie policzony koszt jednostkowy, do niego zostanie dodany narzut w wysokości 20%, zaś wartość zaokrąglona. Cena jednostkowa pozycji powstanie ze sumowania kosztów jednostkowych RMS (5,14 + 37,80 + 0 = 42,94), a wartość pozycji obliczona jako iloczyn obmiaru i ceny jednostkowej pozycji (465*42,94 = 19967.10).

Wydruk kosztorysu ofertowego

Rys. 7. Kosztorys ofertowy, gdy zaznaczono opcję liczenia narzutów pozycjami dla kosztów jednostkowych.
Widać, że ilość * cena równe są wartości pozycji, suma wartości pozycji w dziale równa jest wartości działu,
a suma wartości wszystkich pozycji równa jest wartości kosztorysu.
 

Jeśli teraz wydrukujemy kosztorys ofertowy, program postąpi w sposób następujący: do rubryki ilość wstawi obmiar czyli 465, do rubryki cena wstawi cenę jednostkową, czyli 42,94, zaś do rubryki wartość wstawi 19967,10. Tak więc iloczyn obmiaru i ceny będzie równy wartości pozycji (42,94*465=199967,10).

Tylko w tym przypadku iloczyn obmiaru i ceny jest równy wartości pozycji i wartość kosztorysu równa jest sumie wartości pozycji!

WNIOSEK: Jeśli chcemy, aby w kosztorysie ofertowym iloczyn ilości i ceny pozycji był równy wartości pozycji, a wartość kosztorysu była równa sumie wartości pozycji, w opcjach kosztorysu na karcie ‘Narzuty’ musimy włączyć liczenie narzutów pozycjami i zaznaczyć opcję Dla kosztów jednostkowych.