Biophilic Design czyli budownictwo w symbiozie z naturą

W dobie rosnącej urbanizacji i oddzielania ludzi od naturalnych środowisk, biophilic design jest zarówno ciekawym jak i w pewnym stopniu koniecznym ruchem. Ten innowacyjny nurt w architekturze i projektowaniu wnętrz skupia się na tworzeniu przestrzeni, które łączą człowieka z naturą, co ma ogromny wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie i jakość życia.

W tym artykule dowiesz się:

• Czym jest biophilic design?

• Jakie zasady go definiują?

• Jakie korzyści przynosi zastosowanie biophilic design oraz jak można wdrożyć te koncepcje w istniejących budynkach i wnętrzach?

• Jaki związek ma biophilic design z zielonym budownictwem i jak przekłada się to na zrównoważony rozwój?

Dodatkowo przedstawimy Ci inspirujące przykłady budynków na całym świecie, które z powodzeniem wykorzystują elementy biophilic design.

Co to jest biophilic design i jakie są jego zasady?

Biophilic design, czyli projektowanie biofiliczne, opiera się na założeniu, że ludzie mają wrodzoną potrzebę kontaktu z naturą. Teoria ta, rozwinięta przez biologa Edwarda O. Wilsona, wskazuje, że interakcje z naturalnym środowiskiem są kluczowe dla naszego zdrowia i dobrostanu. Projektowanie biofiliczne to więc strategia, która ma na celu stworzenie bardziej harmonijnego środowiska życia poprzez integrację naturalnych elementów w architekturze i wnętrzach.

Podstawowe zasady Biophilic Design:

• Bezpośrednie połączenie z naturą:

Stosowanie żywych roślin, elementów wodnych, naturalnego światła i świeżego powietrza w przestrzeniach zbudowanych.

Przykład: Duże okna, ogrody wewnętrzne, zielone ściany.

• Pośrednie połączenie z naturą:

Wykorzystanie naturalnych materiałów, tekstur, kolorów oraz przedstawień przyrody w sztuce i dekoracjach.

Przykład: Drewniane meble, kamienne podłogi, obrazy przedstawiające krajobrazy.

• Przestrzenne warunki biofiliczne:

Projektowanie przestrzeni w sposób naśladujący naturalne środowiska, z różnorodnymi układami przestrzennymi, które promują eksplorację i interakcję.

Przykład: Przestrzenie z widokiem na otwarte tereny, zakamarki i schowki imitujące schronienia.

Korzyści zdrowotne i psychologiczne Biophilic Design

Biophilic design wpływa pozytywnie na różne aspekty zdrowia i samopoczucia człowieka. Jego zastosowanie w przestrzeniach mieszkalnych i komercyjnych może przynieść liczne korzyści:

• Redukcja stresu: Kontakt z elementami natury, takimi jak rośliny i woda, może obniżać poziom kortyzolu – hormonu stresu. Biophilic design wprowadza kojące elementy do codziennego otoczenia, co pomaga w redukcji stresu.
  
  

• Poprawa koncentracji i produktywności: Naturalne światło, widok na zieleń i inne elementy natury mogą zwiększyć zdolność koncentracji i kreatywność. Pracownicy w biurach z biophilic design często są bardziej produktywni i mniej zmęczeni.
  
  

• Poprawa samopoczucia i zdrowia: Biophilic design może wpływać na lepsze samopoczucie psychiczne, zmniejszenie objawów depresji i lęku, oraz ogólną poprawę zdrowia fizycznego. Naturalne materiały i dobra wentylacja mogą również poprawić jakość powietrza w pomieszczeniach.
  
  

• Zwiększenie atrakcyjności przestrzeni: Miejsca z elementami biophilic design są często postrzegane jako bardziej przyjazne i atrakcyjne, co może przyciągać klientów i gości, poprawiając doświadczenia użytkowników.

Jak wdrożyć biophilic design w istniejących budynkach i wnętrzach?

Implementacja biophilic design w istniejących budynkach i wnętrzach nie musi być kosztowna ani skomplikowana. Oto kilka praktycznych kroków, które mogą pomóc wprowadzić elementy natury do codziennych przestrzeni:

• Dodaj rośliny
• Wykorzystaj naturalne materiały (np. drewno, kamień, len czy bawełna)
• Zapewnij dostęp do naturalnego światła
• Stwórz widoki na naturę
• Wprowadź elementy wodne (np. fontanny, akwaria)
• Stwórz przestrzenie relaksacyjne

Biophilic design w kontekście Zielonego Budownictwa

Biophilic design i zielone budownictwo to dwa przenikające się nurty, które wspólnie tworzą holistyczne podejście do zrównoważonego projektowania i budownictwa. Oba mają na celu poprawę jakości życia ludzi oraz ochronę środowiska naturalnego, jednak podchodzą do tych celów z nieco innych perspektyw.

Zielone Budownictwo: definicja i cele

Zielone budownictwo, znane również jako zrównoważone budownictwo, odnosi się do projektowania, budowy i eksploatacji budynków w sposób minimalizujący ich wpływ na środowisko naturalne. Cele zielonego budownictwa obejmują:

• Redukcję zużycia energii i wody.
• Minimalizację odpadów budowlanych.
• Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
• Stosowanie materiałów przyjaznych dla środowiska.
• Tworzenie zdrowych, komfortowych i produktywnych środowisk życia i pracy.

Biophilic design wprowadza do zielonego budownictwa dodatkowy wymiar poprzez integrację architektury z elementami natur .
Oto, jak biophilic design uzupełnia zielone budownictwo:

• Poprawa jakości powietrza:

Rośliny stosowane w biophilic design mogą pomóc w oczyszczaniu powietrza wewnętrznego poprzez usuwanie toksyn i produkcję tlenu. To jest zgodne z celem zielonego budownictwa, jakim jest tworzenie zdrowych środowisk wewnętrznych.

• Optymalizacja efektywności energetycznej:

Naturalne światło i wentylacja, kluczowe elementy biophilic design, mogą zmniejszyć zapotrzebowanie na sztuczne oświetlenie i klimatyzację, co prowadzi do oszczędności energii. 

• Zrównoważone materiały:

Biophilic design promuje użycie naturalnych i odnawialnych materiałów, takich jak drewno, kamień czy bambus, co jest również kluczowym aspektem zielonego budownictwa. Wybór zrównoważonych materiałów budowlanych zmniejsza ślad węglowy budynku i wspiera lokalną gospodarkę.

• Redukcja stresu i poprawa dobrostanu:

Poprawa dobrostanu psychicznego i fizycznego użytkowników budynków jest wspólnym celem biophilic design i zielonego budownictwa. Wprowadzenie elementów natury do wnętrz może zmniejszyć poziom stresu, poprawić nastrój i zwiększyć produktywność, co przekłada się na ogólną jakość życia i pracy.

Biophilic Design w kontekście Zielonego Budownictwa – Wyzwania i Przyszłość

Wyzwania

1. Koszty Początkowe:

Implementacja biophilic design i zielonego budownictwa może wiązać się z wyższymi kosztami początkowymi, szczególnie w przypadku wykorzystania zaawansowanych technologii i zrównoważonych materiałów.

1. Utrzymanie i Konserwacja:

Elementy biophilic design, takie jak rośliny i systemy wodne, wymagają regularnej konserwacji i pielęgnacji. Zastosowanie odpowiednich systemów zarządzania, takich jak te oferowane przez Athenasoft, może pomóc w monitorowaniu i utrzymaniu tych elementów w dobrym stanie.

Przyszłość

Integracja biophilic design z zielonym budownictwem ma ogromny potencjał na przyszłość. Coraz więcej projektów budowlanych na całym świecie uwzględnia te koncepcje, co przyczynia się do tworzenia bardziej zrównoważonych i zdrowych środowisk. Rozwój technologii, takich jak inteligentne systemy zarządzania budynkami, pozwala na jeszcze lepsze wykorzystanie tych koncepcji, zwiększając efektywność energetyczną i komfort użytkowników.

Biophilic Design w architekturze i wnętrzach – przykłady

Fallingwater: Ikoniczny Przykład Biophilic Design

Fallingwater, znany również jako Dom nad Wodospadem, zaprojektowany przez Franka Lloyda Wrighta, jest jednym z najstarszych i najbardziej ikonicznych przykładów biophilic design. Powstały w latach 1935-1939 budynek znajduje się w Pensylwanii, USA, i został zaprojektowany na zlecenie Edgara J. Kaufmanna. Wright zrealizował wizję domu, który wtopiłby się w otaczający krajobraz, będąc integralną częścią natury.

Bezpośrednie połączenie z naturą

Fallingwater został zbudowany nad wodospadem Bear Run, co zapewnia stały kontakt z dźwiękiem i widokiem płynącej wody. Użycie lokalnych materiałów, takich jak kamień i drewno, wzmacnia poczucie jedności z otaczającym środowiskiem.

Pośrednie połączenie z naturą

Wnętrza budynku wykończono w naturalnych barwach i teksturach, które nawiązują do otaczającego krajobrazu. Drewniane meble i kamienne kominki tworzą spójną estetykę i wprowadzają elementy natury do wnętrza.

Warunki przestrzenne inspirowane naturą

Otwarte plany pięter, duże okna i tarasy wychodzące na las i wodospad umożliwiają niezakłócony przepływ między pomieszczeniami a naturą na zewnątrz. Każde pomieszczenie oferuje spektakularne widoki, wspierając zasady biophilic design.

Korzyści i wyzwania

Stały kontakt z naturą poprawia samopoczucie mieszkańców, a estetyczna integracja budynku z otoczeniem tworzy harmonijną przestrzeń. Wyzwania obejmują koszty początkowe i konserwację elementów biophilic design.

Fallingwater jest klasycznym przykładem biophilic design, który doskonale łączy architekturę z naturą. Wright pokazał, jak można harmonijnie łączyć nowoczesną architekturę z otaczającym środowiskiem, tworząc estetyczne i zdrowe przestrzenie. Fallingwater stanowi trwały wzór integracji natury i budownictwa, który do dziś inspiruje architektów na całym świecie.

Do innych przykładów zaliczamy m.in.:

Bosco Verticale, Mediolan, Włochy

Bosco Verticale to dwa wieżowce mieszkalne w Mediolanie, które łączą zielone budownictwo z biophilic design. Każda z fasad budynków jest pokryta tysiącami drzew i krzewów, co nie tylko poprawia estetykę, ale także wpływa na jakość powietrza i mikroklimat wokół budynków. Zielona infrastruktura tych wieżowców wspiera bioróżnorodność i działa jako naturalna izolacja termiczna, redukując zapotrzebowanie na ogrzewanie i chłodzenie.

Jewel Changi Airport, Singapur

Jewel Changi to kompleks handlowo-rekreacyjny w lotnisku Changi, który zawiera gigantyczny wodospad otoczony ogrodem tropikalnym.

Amazon Spheres, Seattle, USA:

Trzy szklane kopuły, które stanowią część siedziby Amazona, są wypełnione ponad 40 tysiącami roślin z całego świata. Zapewniają pracownikom bezpośredni kontakt z naturą w środku miasta.

The Edge, Amsterdam, Holandia

The Edge to biurowiec zaprojektowany z myślą o zrównoważonym rozwoju i biophilic design. Budynek wykorzystuje naturalne światło, wentylację oraz dużą ilość roślinności, jednocześnie spełniając najwyższe standardy zielonego budownictwa. 

Biophilic Design – Podsumowanie

Biophilic design i zielone budownictwo to dwa wzajemnie uzupełniające się podejścia, które razem tworzą bardziej zrównoważone, zdrowe i przyjazne środowiska życia i pracy. Integracja elementów natury w budynkach oraz wykorzystanie zrównoważonych materiałów i technologii przynosi liczne korzyści ekologiczne, ekonomiczne i społeczne. Przykłady z całego świata pokazują, że te koncepcje są nie tylko możliwe do wdrożenia, ale również bardzo efektywne. Wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych – m.in. takich oferowanych przez Athenasoft – może dodatkowo wspierać realizację tych celów, prowadząc nas ku bardziej zielonej i zdrowej przyszłości